Płyty gipsowo-kartonowe

Zwykłe płyty g-k są jednym z tańszych materiałów do wykańczania skosów poddasza

Ich budowę można opisać w prosty sposób. Wyglądają jak kanapka z dwóch warstw cienkiego kartonu, między którymi jest gruba warstwa gipsu.

Płyty mają zazwyczaj kształt prostokąta o długości 2500 lub 3000 mm i szerokości 1200 mm. Ich grubość wynosi od 9,5 do 25 mm. Dwie dłuższe krawędzie są szczelnie obłożone kartonem i tak wyprofilowane, aby po zestawieniu dwóch płyt, powstawało między nimi szerokie, ale dość płytkie zagłębienie, w sam raz takie, żeby zmieściła się w nim warstwa masy spoinującej i taśmy zbrojącej połączenie. Po przeszlifowaniu spoin i zagruntowaniu płyt odpowiednim preparatem można rozpocząć malowanie, tapetowanie lub inne prace wykończeniowe. Płyty są łatwe do przycinania. Wystarczy do tego zwykły nóż z wymiennymi ostrzami. Ważą na tyle mało, że mogą je przenosić i ustawiać dwie osoby.

Są odporne na działanie ognia i stanowią dobrą ochronę przeciwpożarową dla drewnianej konstrukcji dachu. Niestety, zwykłe płyty g-k mają dość delikatną budowę i łatwo je przypadkowo uszkodzić. Na szczęście naprawa pęknięć bądź wgnieceń nie jest skomplikowana. Do wykańczania poddaszy stosuje się płyty:

• zwykłe – oznaczane symbolem GKB lub A. Są to najpopularniejsze i najtańsze płyty g-k. Ich grubość wynosi 9,5 lub 12,5 mm. Nie są wystarczająco odporne na wilgoć, by można je było stosować w kuchniach, pralniach i łazienkach. Można je układać w pomieszczeniach o maksymalnej wilgotności 70%. Nie powinno się ich mocować bezpośrednio do konstrukcji dachu, bo mogą nie wytrzymać ruchów, które ona wykonuje. Przykręca się je do stalowego rusztu nośnego podczepionego do więźby za pomocą odpowiednich wieszaków;

• grube - są zbudowane identycznie jak zwykłe, ale są grubsze (15, 20 lub 25 mm). Takie płyty odznaczają się zwiększoną sztywnością. Są też bardziej wytrzymałe na działanie ognia. Dobrze sprawdzają się jako podkład pod płytki ceramiczne. Produkowane są też grube płyty wysoce ogniochronne. Ich powierzchnia jest laminowana welonem z włókna szklanego, a do gipsu jest dodana niewielka ilość włókien celulozowych. Grube płyty można mocować bezpośrednio do więźby;

• o zwiększonej odporności ogniowej - oznacza się je symbolem GKE
Oprócz gipsu i kartonu są w nich wzmacniająca siatka z włókna szklanego lub włókna szklane, które zapewniają o wiele większą wytrzymałość na działanie ognia. Podczas pożaru tradycyjna płyta g-k rozsypałaby się już po 15-30 min. W płytach GKF włókno utrzyma gips w stanie nienaruszonym nawet przez dwie godziny, chroniąc drewnianą konstrukcję dachu przed ogniem. Warunkiem jest jednak ich poprawne i szczelne ułożenie. Płyty takie wyróżniają się przeważnie czerwonym zabarwieniem kartonu lub czerwonym kolorem nadrukowanych na nim napisów informacyjnych;

• impregnowane - mają oznaczenie GKBI lub H2. Są fabrycznie zaimpregnowane specjalnym środkiem, który powoduje, że są bardziej odporne na wodę od pozostałych płyt g-k. Nadają się do pomieszczeń, w których wilgotność powietrza sięga 85%. Taka wilgotność nie może jednak utrzymywać się dłużej niż dziesięć godzin. Mają kolor zielony lub zielone napisy informacyjne;

• kompaktowe - łączą w sobie zalety płyt odpornych na ogień i na wodę. Mają rdzeń z włókna szklanego i są zaimpregnowane środkiem hydrofobowym. Ich oznaczenie to GKFI;

• małe - są to płyty g-k, które poza rozmiarem nie różnią się niczym od zwykłych. Z racji swej wielkości (wysokość 130, szerokość 60-90 cm) są lżejsze i wygodniejsze do transportowania. Można je przewozić każdym samochodem z dużym bagażnikiem.

Zalety i wady płyt gipsowo-kartonowych

Zalety: są bardzo łatwe w obróbce; chronią przed rozprzestrzenianiem się ognia; gwarantują gładkie równe podłoże pod farbę lub tapetę; są tanie i wykonuje się z nich stosunkowo lekką okładzinę - od 7 do 22 kg/m².

Wady: są niezbyt odporne na pęknięcie i wgniecenie; bardzo chłoną wodę (wszystkie poza GKBI); biały pył powstający w trakcie ich cięcia lub szlifowania spoin jest bardzo brudzący; na stykach między nimi często pojawiają się rysy.